НОВИНАРСТВО НА ЧАРНО

Мирко Горняк Коле

Менєй або вецей, фанзини то вид новинарскей субкултури хтора на простору Руского Керестура, а тиж так и у других местох у хторих жию руснаци дзеведзешатих рокох прешлого вику /звучим як професор историї/ направели вельку бразду и дзвигли вельки прах. Людзе хтори навикнути на конвенционални новини и хторим була ускрацена можлївосц думаня и виражованя зоз другого, политично-ментално-урбанизовано-циволизацийного боку желєзней зависи, цо державней цо рускей народней, остали збунєти. Цошка рушело зоз мертвей точки.

Єден проєкт, котри по моїм думаню, нє спада до фанзинох то младежски информатор - МИ - хтори видавал Дом младежи у Руским Керестуре штредком 80-тих рокох. Информатор бул праве тото цо му мено и гутори, бул под патронатом Месней заєднїци и Союзу социялистичней младежи Войводини и подобни социялистични фазони зоз того периоду, хтори у терашнї час звуча комично и нєозбильно. Ридко хто ше з нїх здогаднул на проблеми у видаваню таких стварох кед ми штредком дзеведзешатих рушели на озбильно видавац подобни ствари. У свойо мено, жадам ше задзековац винїмком.

Зоз вибиваньом войнох и зявеньом PUNK култури, у Руским Керестуре, як процивчежа державному идиотизму, зявюю ше перши чежше орєнтовани бенди, а вєдно зоз нїма и перши фанзини. За Нови рок 1995-го року, вишло перше число - гласа ректума, хторе сом направел зоз Олеґом Колбасом - Колбийом и хторе вишло у Керестуре. Новини були критични и цинично - сатиричниспрам того до чого ше нїхто нє шмел лапиц, а то свой народ и своя держава.Я новини нє хвалїм, то поробели други. Промоция першого числа була отримана у новосадскей Матки и була цалком опалєна, а тиж з нагоди першого числа знята и вироятнє найопалєнша емисия у историї рускей редакциї ТВ Нови Сад о хторей ше и нєшка бешедує.Новини достали вельке число читачох и попри малого тиражу од даяки 80 прикладнїки по числу. Вдерена контра режимскому Рускому словуи отворена драга обявйованю материялох без дежурних приглупих цензорох. Зоз гласа ректума полнєни гумористични рубрики на радию, телевизиї и Руским слове, цо гонорарно, цо краднуте без питаня. Було и даяки награди, а усмени похвали були нєзаобиходни. Новини виходзели 5 роки по єдно число до рока. Утаргнути су 1999. року, алє ше людзе за нїх интересую и нєшка, цо значи же оправдали свойо постоянє.

У септембре 1996. року, у рамикох керестурскей ґимназиї почина виходзиц двоязични билтен - Школски Time Out. Його ушорйовала менєй - вецей тота екипа хтору зоз добрей часци можеце видзиц у Мак - у хтори пред вами. Новини, насампредз, обявйовали вистки зоз ґимназиї, збуваня у истей и коло нєй, як и литературу, поезию и подобни ствари. Новини були наградзовани на покраїнским уровню, под цоше -глави школи- схопно медийноподписали, гоч їх заслуги за тоти успихи були мизерни. По виходу пар талантованих ґенерацийох зоз ґимназиї новинка ше гаши. На инициятиву даскелїх школярох, знова виходзи ище єдно число того року, визуелно вельо моцнєйше як предходни циклус -компиютери то чудо-, змистово менєй - вецей подобне. Наздавам ше же новинка настави виходзиц а редакциї жадам вельо щесца  у плїваню по блаце рускей култури.

Початком 1997. року, у Керестуре, виходзи права лакотка за менталних екстремистох, Здикейов - Керестурски пендрек - . Новинка радикална прейґ каждей гранїци, як цо були и часи у хторих є правена. Пендрек бул найвулґарнєйши часопис, цалком блесавей концепциї и змисту. Новинка була ултралокалного характеру, описовала керестурски фаци, так же Пендрек бул досц читани у Керестуре. Менєй - вецей, то була пародия на сербски тинейджерски новини, алкоголно - анахропанкерского характера за конзументох хтори маю добри жалудок. Попри Здикея, у виробку новинох участвовали и други керестурски алтернативци того часу. Чи видзе ище дараз даєдно число Керестурского пендрека нє знаю, вироятнє, анї CIA, анї Молдер и Скали.

У септембру 1997. року, Яни и Ваньо видаваю перши музични фанзин у Керестуре. Новини под меном "Maximus metallus" писани на сербским язику, и пошвецени су найекстремнєйшим напрямом у хеви - металу. Даскельо перши числа були направени зоз преведзених интервюох зоз, векшином скандинавскима black metal бендами, як и зоз рецензиями албумох, текстами писньох и биоґрафиями. Понеже black metal нє трендовска музика, циль авторох було упознац людзох зоз тоту файту музики, як и прешириц свойо знаня. Остатнї даскельо числа ше засновюю на авторских интервюох зоз югославянскима ґрупами, а тиж так и зоз ґрупами зоз Румуниї, Русиї, Билорусиї, Литваниї и других державох. У контакту су зоз вецей фанзинами як у нашей жеми так и у иножемстве. Интересантно и тото же рецензия часопису хтора була позитивна, обявена у найважнєйших музичних новинох, хвильково, у нашей жеми, у Рок експресу. Того року им вишло седме число, а я им жадам ище 77.

У Керестуре вишли и шейсц числа фанзина "Raven lord" хтори ше занїма зоз подобну тематику як и "Maximus metallus", алє нажаль, я нє дошол анї до єдного прикладнїка тих новинох, а без добрей пропаґанди чежко мож направиц дацо вецей. Иншак, Музични фанзини вообще у дефанзиви пре швидкосц и лєгку доступносц податком на интернету.

Цо ше дотика остатку руского швета, треба надпомнуц же и Коцурци мали свой фанзин хтори ше волал Коцурски будї, и писани є углавном по сербски, а спрам моїх спознаньох вишли два числа тих новинох.

Вообще, фанзини дзеведзешатих рокох у Керестуре поробели вельку ствар по питаню писаного слова, сцел то дахто припознац або нє. Хто нє вери, най опатри список людзох хтори пишу за Мак и увидзи же є скоро идентични списку авторох начишлєних фанзинох. Так чи нє так?