ПОЛИТИЧНА КУЛТУРА И ПРИМИТИВИЗЕМ

Александра Дудаш

    Нє муши ше буц окреме политично образовани, же би ше видзели яка нєкултура  панує на нашей политичней сцени. Шицки єй аспекти можеце каждодньово видзиц на телевизиї, а дацо з того, цо новинаре нє ублагаю, мож пречитац и у новинох. У нас скоро шицки политичаре нєкултурни (чесц винїмком) лєм ниянси у питаню. Нє знам чи ше то може оправдац зоз балканским менталитетом, темпераментом политичарох, превельку шлєбоду, чи у питаню дацо штварте? Яких маме политичарох, держава нам ище и добра.

    То ше барз лєгко може вианализовац прейг основних елементох политичней култури.

    Же би политична култура исновала, муша буц спольнєти, одредзени условия. То панованье закону, вецейпартийна система, нєселективне применьованє законох, шлєбодни виберанки,  отворени медиї и шлєбодне тарговище.

    Кед ше вианализую условия у одношеню на нашу державу, може ше заключиц же тих условийох нєт. Закон у нас давно забуте слово, маме вецей як 130 политични партиї, а тельо их нєма анї єдна держава у швеце. Шлєбодних виберанкох у началє нєт бо вше дацо на нїх хиби. Або покраднути гласи, або гласаю мертви, або єст вецей уписаних гласачох, вше дахто циґанї, або єст вельо нєзадовольних зоз резултатами. Мутни роботи, а правди барз мало. Сто раз ше виглашуєме, преглашуєме, чишлїме.

    Отворени медиї - хм? Остатнїх рокох у тим зме рушели напредок алє ище вше ше то идзе помали.

    Шлєбодне тарговище найшлєбоднєйше у тарґовини з оружийом зоз Ираком.    
   
    Кед ше бешедує о елементох политичней култури  то: обща култура и образованє жительства  прилапйованє универзалних вредносцох як ориєнтиру, формованє и почитованє индивидуалних и колективних правох, довириє, диялог, компромис, явни дух и одвичательносц.

    На скали од  1 по 10, по моїм думаню, уровень общей култури достава оцену 5; завиши яки ше аспекти патра, а то би требал буц рефлекс политичней култури. Образованє 3, з оглядом же маме коло 60% нєписмених. Универзални вредносци 8. Того зме ище вше свидоми (слава Богу) прето же нам любов, шлєбода, вира, правда и други вредносци ище вше знача, алє кельо зме их порихтани пестовац кед ище вше важне хто хтори календар хаснує, а нє по хторих началох жиє и ушорює свойо дружтво. Формованє и почитованє персони 4 прето же людзе престали почитовац и сами себе а нє ище и других.

    То кратке оценьованє елементох политичней култури у нашей жеми з мойого угла.

    Цо ше дотика справованя наших политичарох и посланїкох, хтори часто и нє политичаре, алє лєм гласацка машина, вони и забули на поняце култури. У Скупштини ше справую як и дома. Кажде каждому може повесц цо сце, (лєм нє годзен покля сце). Може и дац позауха кед ше насекира. Прето же станул на лїву ногу, може витаргнуц микрофон зоз бешеднїци, висипац погар води на предсидателя Скупштини, лєбо зробиц дацо инше. На концу, у найлєпшим случаю, можу го винєсц зоз просториї Скупштини (як швиню). Теди поставаю ище популарнєйши цо тотални апсурд.

    О предвиберанковей кампанї анї най нє бешедуєм. Ту ше кажде намагал виповесц цо вецей бруду о процивкандидатови и очарнїц го.

    Єдино у ТВ дуелох дзепоєдни политичаре и маю дакус култури, же би указали же знаю и то, и же им познати политични вокабулар. Прето лєм дакеди увидзице як ше политичаре почитую и рукую.

    Алє, гваря же зме тераз демократична держава, а то, медзи иншим у узшей дефинициї означує шлєбоду, право на тото, право на гевто, та вец и вони думаю  же можу як сцу, а кед ше то дакому нє пачи ... поволаю ше на демократию и обраци главу. Алє, чи постої гранїца и дзе є?

    У Лексикону странских словох и виразох пише же политика наука о цильох держави и о найлєпших средстох и драгох хтори водза ґу витворйованю тих цильох.Кед же то средства зоз хторима маме витвориц нашо политични цилї, а то насампредз лєпши живот, вец я поставам наисце застарана.